کد مطلب:30373 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:39

گنجینه پرسمان » اعتقادات

اراده خدا در طول و عرض اراده انسان است، يعني چه؟

ارادة الهي در طول ارادة انسان است نه در عرض آن، يعني اين گونه نيست كه اراده انسان در مقابل اراده الهي باشد، به اين معنا كه يا اراده خدا محقق شود، يا اراده انسان كه اين معناي در عرض هم بودن اراده ها است. اگر اراده ها در عرض هم باشد، آن وقت اگر بگوييم كه در همه كارها اراده خدا تحقق مي يابد، معناي آن چنين است كه هيچ كاري به اراده انسان نيست و انسان مجبور مطلق است و يا اگر به ارادة انسان واقع شد، اراده خدا كنار برود و باطل باشد، بلكه بدين نحو است كه كارهاي انسان هم به ارادة خدا است و هم به ارادة خودش و در واقع ارادة انسان زير مجموعة اراده خدا است؛ يعني خدا خواسته و اراده كرده كه انسان كارهاي خود را با اختيار و ارادة خودش انجام دهد. انسان وقتي مي خواهد آب بنوشد، با اختيار خود اراده مي كند و ليوان آب را برمي دارد و مي خورد. بنابراين انسان آب را با اجبار نخورده، بلكه با اختيار خودش نوشيده است. از طرفي آب نوشيدن انسان با ارادة خدا هم هست، زيرا كه خداوند اراده كرده كه انسان با اراده خود آب بردارد و بخورد و اين معناي در طول بودن ارادة خدا و انسان است.

به تعبير ديگر: ارادة خدا در مورد انسان و كارهاي او به معني نفي ارادة انسان نيست (تا در عرض هم باشند). زماني چنين مي شود كه اراده خدا جانشين ارادة انسان شود، يا ارادة انسان جانشين ارادة خدا شود. معناي در طول بودن اراده اين است كه كاري كه با اراده انسان صورت مي گيرد، با تمام مقدمات و آثارش يكجا تحت ارادة خدا است. كار انسان با ارادة خودش رابطة علت و معلولي دارد، (البته به عنوان جزء العله، نه علت تامه) انسان بايد اراده كند تا كاري انجام گيرد. انسان اراده نكند، كار تحقق نمي يابد، اما همين علت و معلول و نيز مبادي و مقدمات ديگر، همه تعلق ارادة الهي است. علت قريب و مباشر اين كار ارادة انسان است. پس اراده الهي در طول اراده انسان است.[23]